خبرهایی از رد صلاحیت روحانی/ هدف رئیس جمهور سابق انتخابات خبرگان است یا مجلس؟

به گزارش ایسنا، حسن روحانی که برای ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری از حوزه انتخابیه تهران نامزد می شود در اقدامی نادر پیش از اعلام رسمی از سوی مراجع انتخاباتی در صفحه شخصی خود از رد صلاحیت خود خبر داد و پس از چند ساعت وی با صدور بیانیه ای به گمانه زنی ها در این زمینه دامن زد و پیش از این گفته بود که رئیس جمهور سابق برای این رد صلاحیت آمادگی دارد و سناریوهایی برای علنی شدن این موضوع آماده کرده است.

اظهارات چند هفته گذشته و سخت شدن مواضع رئیس جمهور سابق به دلیل عدم پاسخگویی وی به مسائل مختلف داخلی و بین المللی در دو سال گذشته مورد توجه تحلیلگران سیاسی قرار گرفته است و اکنون با نزدیک شدن به انتخابات، برنامه روحانی است. و تیم مشاوران او قصد داشتند به پای صندوق های رای بروند تا نظر را در این راستا تغییر دهند.

محبوبیت کم رئیس دولت معتدل و سابقه وی در نظرسنجی های رسمی با اختلاف زیاد نسبت به رقبای خود باعث شد تا آنها برنامه ای را در نظر بگیرند و به این نتیجه برسند که فضای سیاسی و کنشگری او باید رادیکال تر و تهاجمی تر شود و به شیوه ای پیش برود. چه او تایید شود و چه رد شود، هزینه سیاسی برای مخالفانش به بالاترین حد خود خواهد رسید.

* 8 سال سابقه کار

تجربه 8 ساله روحانی مهمترین عامل طرد شدن وی از سوی مردم بود. کافی است نگاهی به پرونده او در دوره ریاست جمهوری بیندازیم تا بفهمیم توده ها از حسن روحانی روی گردان شده اند. مواردی مانند ماجرای بیش از 8 برابری دلار و مسکن، اتفاقات ناگوار در بورس، فاجعه افزایش قیمت بنزین در سال 2018، عملکرد ضعیف در دوره کرونا، شکست تورم، سرعت حرکت دولت های پس از انقلاب و شکست سیاست خارجی در حوزه منطقه و برجام از جمله مواردی است که مردم خاطره خوبی از آن ندارند.

نظرسنجی های رسمی نیز این موضوع را تایید کرده اند. بر اساس آمار منتشر شده در آخرین نظرسنجی ایسپا، کمتر از 11 درصد از شرکت کنندگان در انتخابات اعلام کرده اند که به لیست روحانی رای می دهند و این نتیجه نشان می دهد که این رقم نسبت به مدت مشابه بیش از 4 برابر کاهش داشته است. در سال 2014 و فقط روحانی. و او در فهرست چهره های سیاسی تأثیرگذار در انتخابات اسفند 1402 بسیار پایین است.

در همین زمینه، صادق زیباکلام یکی از حامیان دولت روحانی پس از رد صلاحیت وی در توئیتی اعلام کرد که شانس رئیس جمهور سابق برای انتخاب مجدد از سوی مردم زیاد نیست و نوشت: رفتار او (روحانی) در دور دوم این بود. به طوری که من از چشم آن 24 میلیون بازدید شرمنده شدم.

* عصبانیت اصلاح طلبان

عصبانیت اصلاح طلبان در سال های ریاست جمهوری روحانی بر هیچکس پوشیده نیست و عده ای قبل و بعد از رد صلاحیت وی کتمان نکرده و هر از چند گاهی به آن اشاره می کنند. به ویژه، شماری از سیاستمداران نزدیک به دولت اعتدال پس از انتخابات 2018 و کاهش محسوس مشارکت مردم در انتخابات اذعان داشتند که عملکرد ضعیف دولت‌های تدبر و امید خشم مردم را در پای صندوق‌ها برانگیخته است. محمدعلی آهنگران از جمله افرادی است که پس از رد صلاحیت روحانی در صفحه شخصی خود نوشت: یکی از مهم ترین عوامل ناامید شدن تعداد زیادی از مردم و دوری آنها از پای صندوق ها، شخصیت حسن روحانی است.

از سوی دیگر، اطرافیان روحانی به دنبال «شمیم سازی» چهره وی و نشاندن وی بر کرسی اصلاح طلبان و اعتدال گرایان هستند. به گفته کارشناسان اما شرایط این جریان ها به خوبی سال های بعد از 88 و فراهم شدن فضای سیاسی برای متمرکز شدن شخصیتی مانند مرحوم هاشمی رفسنجانی نیست و تغییرات زیادی در این دهه رخ داده است.

پس از رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 و مرحوم هاشمی، روحانی توانست گزینه عمومی سازندگان و اصلاح طلبان باشد و حتی جلوتر از چهره های اصلاحات، از رفع محدودیت ها و برخی تغییرات صحبت کرد، اما با رای لب مرزی این انتخابات، مدتی تحمل و حمایت از اصلاح طلبان را در دستور کار قرار داد. اما پس از توافق برجام و تحکیم پایه های دولت خود، با انجام اصلاحات و حتی بخشی از کارگزاران، حزب خود «اعتدال و توسعه» را محور فعالیت و توزیع مناصب دولت قرار داد. تدبر و امید و این عملکرد باعث شد تا در دوران ریاست جمهوری روحانی، حزب کارگزاران با بیانیه ای تند علیه روحانی اعلام کند. کرباسکی، دبیر کل کارگزاران در آن زمان، در مصاحبه‌ای درباره این بیانیه توضیح داد که «رئیس‌جمهور خوب صحبت کرد. اما حرف خوب کافی نیست و باید به این ادعاها عمل کرد. یکی از حوزه هایی که نیازمند تحول است، حوزه اقتصادی است. دولت باید از افراد صاحب نظر در اقتصاد استفاده کند. حوزه دیگر سیاست خارجی است. دولت باید در سیاست خارجی غیر از برجام بیشتر فعال باشد. کار بسیار درخشانی بود و دکتر ظریف برای آن خیلی زحمت کشیدند. اما اگر به بیانیه حزب کارگزاران دقت کنید، می بینید که کار وزارت امور خارجه نیز مورد انتقاد قرار می گیرد. ما نمی توانیم تنها به یک حرکت در وزارت امور خارجه دل خوش کنیم. در عوض، وزارت امور خارجه باید جنبه های دیگر سیاست خارجی را تحریک کند.

از سوی دیگر، در سوی دیگر ائتلاف انتخاباتی در سال 2019، یعنی. اصلاح طلبان برای دلجویی از حامیان خود و کاهش فشار برای پاسخگویی به شرایط پیش آمده از زمان انتخاب روحانی و بی مسئولیتی وی در قبال افراد و مطالبات جنبش های مربوطه، با تشبیه تند دولت اعتدال به عنوان رحم جایگزین. اصلاحات مطرح شد و تقریباً بعد از سال 2018، گذار و دوری از دولت روحانی را در دستور کار قرار دادند.

* تجربه شبیه سازی

برخی تحلیلگران نیز معتقدند روحانی با پیش اعلام رد صلاحیت خود از شورای نگهبان می خواست فشار بر شورای نگهبان برای اعلام نتیجه ای غیر از تایید را افزایش دهد. بنابراین، اظهارات هفت ماده‌ای روحانی در خصوص رد صلاحیت وی، هر چند حرکت محافظه‌کارانه وی غیرعادی تلقی می‌شود. اما در مجموع هیچ نکته جدید و ناگفته ای وجود ندارد و او می خواهد با بیگانگی و مقصر جلوه دادن یک گروه و به کار بردن قهرمان آن و الگوبرداری از شرایط اوایل دهه 90 و دوران پس از رد صلاحیت مرحوم هاشمی رفسنجانی، سیاست ورزی کند. انتخابات ریاست جمهوری، در آغاز قرن جدید، همان مدل شبیه سازی خشم و آشتی و امتیازدهی و هیجان عمومی.

دور از ذهن است که روحانی به عنوان مردی که پس از انقلاب اسلامی همواره در بطن سیاست و در بالاترین پست های امنیتی و نظارتی بوده است، این وضعیت را پیش بینی نکرده باشد. به نظر می رسد رد صلاحیت روحانی در این مقطع با توجه به پرونده های مفتوح علیه وی و اطرافیانش در کمیسیون اصل 90 و برخی مراجع ذیصلاح نه تنها قابل پیش بینی بلکه حتی برای خانواده وی نیز مشهود است و او نیز به خوبی می دانست که این اتفاق تلخ برای او و پیروانش ظاهر می شوند. به همین دلیل در 24 ساعت گذشته پس از انتشار خبر رد صلاحیت حسن روحانی در میان موضوعات سیاسی بیش از سایر موارد به چشم می خورد.

*با ایجاد شوک های عاطفی ریسک کنید

به نظر می رسد با تایید صلاحیت محمدبکر نوبخت و پروین داداندیش (همسر واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور سابق) و برخی از چهره های نزدیک و مورد اعتماد روحانی در انتخابات شورای اسلامی، روحانی که وزن ندیدند. و جایگاه خود و نزدیکانش در انتخابات اسفند و در این سال ها حضور در بین خبرگان منتخب جایگاه خاصی نداشت و حتی در صورت تایید صلاحیت، انتظار نمی رفت جایگاه روحانی در بین خبرگان تغییر محسوسی داشته باشد. راه دیگری برای حفظ و بازیابی موقعیت سیاسی خود در پیش گرفت. از این رو نوع واکنش ها و ادبیات او در روزها و ماه های اخیر، به جای توسل به شورای نگهبان و دولت، نوعی خط و نشان کشیدن برای رقبای سیاسی او و تشویق حامیان سرخورده دهه 90 اوست که به نتیجه نرسیدند. هر درخواست آنها و بنابراین عملکرد صندوق های رای لغو شد. به نظر می رسد روحانی با این ریسک در 75 سالگی می خواهد هواداران سابق خود را با تلاطم عاطفی-سیاسی جمع کند تا فرصتی دوباره به رئیس جمهور سابق و شرکای او برای بازگشت به عرصه قدرت و سیاست بدهد. باید دید این تاکتیک دوباره جواب می دهد یا خیر.

انتهای پیام/