بزرگترین داشتۀ ما فرهنگ ملی ماست
به گزارش ایسنا، به نقل از روابط عمومی مرکز دایره المعارف اسلامی، مراسم افتتاحیه جلد بیست و پنجم دایره المعارف اسلامی روز چهارشنبه نهم آذرماه برگزار شد.
بزرگترین سرمایه ما
در آغاز، کاظم موسوی بینوردی، رئیس مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی در کلام خود گفت: من مدیون تک تک شما هستم. یکی در گذشته می گفت ما فقط دایره المعارف نویس هستیم، گفتم شما بهتر می دانید. در اینجا مشایخ مرحومی چون شرف الدین خراسانی، عنایت الله رضا، ایرج افشار، عباس زریاب هویی، آذرتاش آذرنوش، محمد حسنگنجی، محمدابراهیم باستانی پاریسی، احمد اقطاری، احمد تفضلی، قمر آرین، فاطمه کریمی و بدرالزمان غائب هر کدام حضور دارند. آنها سهم قابل تحسینی داشتند.
وی ادامه داد: جای تبریک است که از پیچ های خطرناکی می گذریم. ایران در شرایط خاصی قرار دارد. هر کدام از ما وظیفه ای داریم. بزرگترین ثروت ما فرهنگ ملی ماست. ما ملتی بودیم که بعد از اسلام، جهان بینی ایرانی را با جهان بینی اسلامی پیوند زدیم و با این گسترش، نقش مهمی در شکوفایی تمدن اسلامی داشتیم.
مدیرمسئول دایره المعارف بزرگ اسلامی افزود: هر جلد دارای 200 مدخل است و هر مدخل 10 بار منتشر شده است یعنی در هر جلد حدود 2000 بازدید و نقد وجود دارد. امیدوارم این راه را ادامه دهیم و چراغ اینجا را حفظ کنیم زیرا مصمم به حفظ فرهنگ ایرانی هستیم.
در راه پاسداری از هویت ایرانی و اسلامی
سپس احمد مسجدجامی، معاون مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی وی گفت: همه کسانی که ذکر شد از فرهیختگان ایران زمین هستند و ادامه رفتار و روش آنها کار ما را سخت می کند.
وی ادامه داد: ابتدا باید از علامه دهخدا یاد کرد که چراغ فرهنگ نویسی را روشن کرد و سپس غلامحسین مصاحب کار بزرگی انجام داد و دانشنامه همچنان مرجع ماست. تا اینکه بعد از انقلاب یک نهاد مستقل تشکیل شد که همان مرکز است که یکی از نقاط درخشان چهار دهه اخیر است. ایده هایی بود، اما منحرف شد، کارهایی هم بود که ناتمام ماند، اما این مرکز در همان مسیر ماند و در راه دفاع از هویت ایرانی و اسلامی رفت. در شرایطی که نهادهای دانشگاهی همدلی با اجلاس سران نداشتند، دستی نامرئی ظاهر شد و آنها را زیر چتر خود گرفت.
وی اظهار داشت: ما ارث سنگینی داریم که کار ما را سخت می کند. در چهل سالگی نیمی از نامه ها را تکمیل کردیم و کار ارزشمندی بود که ادامه یافت. ما امتداد زرین کوب، زریاب، افشار و دیگران هستیم و باید پاسخگوی آنها باشیم. ما باید غم ایران را حس کنیم و این ویژگی مشترک همه این شخصیت هاست. با وجود تنوع فکری و ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و قومی، همه در اینجا دل بسته اند و کتابخانه خود را اهدا کرده اند.
وی در پایان گفت: مداخلات جدید دشوارتر است چرا که نباید از سطح این بزرگان پایین بیاییم و کمتر از آن چیزی باشد که تاکنون از نظر علمی و دانشی ارائه شده است. برای این توجه، برخی از مداخلات اضافه شده است. اما امیدوارم این بار به هدفش برسد.
متحرک
سخنران بعدی علی اشرف صادقی، عضو شورای عالی علمی دایره المعارف بزرگ اسلامی وی گفت: متأسفانه بزرگانی که حدود 70 سال پیش رفتند، مانند آنها پیدا نشدند. می خواهم از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران مثال بزنم که افرادی مانند جلال الدین همایی، بدیع الزمان فروزانفر، سعید نفیسی، ابراهیم پورداود، محمدتقی مدرس رضوی، پرویز ناتل حنلری، ذبیح الله صفا و صدیق کیا در آن حضور داشتند. پای آنها و حالا می توانید ببینید که چه وضعیتی شده است.
این استاد بازنشسته دانشگاه تهران ادامه داد: در این مرکز عباس زریاب خویی، احمد تفضلی، بدرالزمان قریب، محمدحسن شرف گنجی، عنایت الله رضا و بسیاری دیگر نیز حضور داشتند که جایگزین نشدند و این روند نزولی ادامه یافت. امیدی به ظهور عشق به علم و عشق به ایران نیست. امیدوارم با الحاق احمد مسجدجامعی و سایر تلاش‌های بودجه‌ای، این مرکز رونق سابق خود را پیدا کند و شتاب قبلی که هر سال حجم جدیدی می‌آید، ادامه یابد. زیرا دایره المعارف بزرگ اسلامی دبه درقلتان اینجاست، هرچند آثار دیگری نیز هست.
دشمن به پشت در رسیده است
در طول مراسم اصغر دادبه، مدیر گروه ادبیات و عضو شورای عالی علمی دایره المعارف بزرگ اسلامی او پشت منبر حاضر شد: از قرن هجدهم که دایره المعارف ها در اروپا ایجاد شد تا امروز بیش از سه قرن عقب هستیم و با رستم دشمنی وجود دارد. قبل از این فرهنگ و زبان شمشیر بسته اند و در افغانستان دستور بستن دکان هایی را دادند که صاحبانشان پشتو صحبت نمی کنند. یعنی دشمن به پشت در رسیده است.
این استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: اگر می خواهیم کیفیت را حفظ کنیم باید مراقب باشیم. من جزو اولین بخش هایی بودم که به جوانان فضا دادم. من همه طرفدار راه هایی برای جذب جوانان هستم، اما نه به قیمت پایین آوردن کیفیت مقالات. به گفته دکتر فتح الله مجتبایی مقاله باید پخته شود. مونتاژ نشده است. برای پخته شدن باید رنج بکشی. اگر با معیارهای مادی بسنجیم دیوانه ایم و راهی جز پخته شدن نداریم. این است که به فرهنگ ایرانی خدمت می کنی و نامت باقی می ماند.
شکی نبود
سخنران بعدی سید مصطفی محقق داماد، مدیر گروه حقوقی و عضو شورای عالی علمی مرکز دایره المعارف اسلامی گفت: به 40 سال پیش برمی گردم; کاظم موسوی بجنوردی از من دعوت کرد تا یک دایره المعارف بزرگ اسلامی بنویسم. وقتی در اولین جلسه ظاهر شدم، خود را در برابر سه اقیانوس دیدم. شرف الدین خراسانی، عباس زریاب خویی، سید فتح الله مجتبایی و من از طلبه های قم. این احساس را داشتم که در مقابل دریای آشفته هستم.
این استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: با خودم گفتم این ایده قابل اجرا نیست. اما او اصلاً درنگ نکرد. او 14 سال را در زندان گذراند و 14 سال قبل از آن کلت را پایین آورد زیرا فهمید انقلاب با قلم است نه با کشتن و آشکارا به اشتباه خود اعتراف کرد که در عمرم کمتر دیده ام که کسی اشتباه خود را بپذیرد. مانند آن . فرهنگ عجیبی است که در ادبیات اسلامی نهاد توبه وجود دارد که در صورت آشکار شدن غوغا به پا می کند. خوشحالم که این تلاش طولانی اکنون به این نقطه رسیده است.
جامعیت رو به کاهش است
و سپس، علی بهرامیان، معاون علمی و عضو شورای عالی علمی مرکز دایره المعارف اسلامی وی خطاب به حضار گفت: زمانی که تازه به این مرکز آمده بودم در افتتاحیه جلد سوم شرکت کردم و یکی از قدیمی ترین جوانان اینجا هستم، اما یادم نمی آید که مرجعیت هیچ جلدی به این بزرگی باشد. منبع شادی است زیرا جلد 25 همه با تلاش در برابر بحران های اساسی مقاومت کردند.
وی افزود: تربیت نیروی علمی برای حفظ آن در سطح قابل قبول مهم است. تحصیلات فعلی کافی نیست و کم است، اما نیاز به تشخیص دارد. فرهنگ ایرانی و اسلامی به گونه ای است که نمی توان فقط در یک شاخه خاص متخصص شد. اگر انسان برای عالم بودن باید همه چیز را بداند از جامعیت کاسته می شود و این امر به ویژه در دایره المعارف بزرگ اسلامی اهمیت دارد. برای برخی مداخلات در مجلدات آتی متخصص نداریم. برای ادامه، باید تلاش کرد و جامعیت یافت. اما امیدوارم جلدهای بعدی یکی پس از دیگری منتشر شوند.
عبور از معابر
آخرین سخنران نصرالله پوجوادی، مدیر گروه فلسفه و عضو شورای عالی علمی دایره المعارف بزرگ اسلامی وی در سخنانی کوتاه عبور از شکاف ها برای رسیدن به موفقیت کنونی را ستود و نسبت به انتشار قریب الوقوع جلد بیست و ششم ابراز امیدواری کرد.
همچنین در این دیدار و در آستانه شب یلدا، اصغر دادبه دیوان حافظ را مسخره کرد و آنچه به ذهنش رسید این بود:
اگر دست رصد به سر زلفین تو برود من برمی گردم سراغ چوگانت.
در پایان این نشست از جلد بیست و پنجم دایره المعارف بزرگ اسلامی و لوگوی چهلمین سال تاسیس این مرکز رونمایی شد.
عکس ها از: سهام برقانی
انتهای پیام