«رمضان گرد»؛ فرصتی برای بازدید از امامزاده‌های شهر اصفهان
برنامه «رمضان گرد» نیز که نوعی گردشگری معنوی بشمار می‌رود رویدادی است که نوروز امسال در محدوده امامزاده‌های تاریخی شهر اصفهان شامل امامزاده جعفر(بقعه جعفریه)، امامزاده اسماعیل، امامزاده هارون ولایت و همچنین مقبره علامه مجلسی برگزار شد و دور جدید آن نیز از امروز تا هفدهم فروردین ماه برگزار می‌شود.
بنای امامزاده جعفر که به نام بقعه جعفریه معروف است در حاشیه غربی خیابان هاتف و مقابل مجموعه امامزاده اسماعیل قرارگرفته و متعلق به دوره ایلخانی است. به این بقعه وارد می‌شویم…
پیش‌تر در وسط این بنا صحن وسیعی قرار داشت، ولی اکنون قسمت‌هایی از اطراف آن به‌صورت خانه‌های مسکونی درآمده است. توجهمان به یک برج آجری در گوشه حیاط جلب می‌شود که کاشی‌کاری‌های زیبایی دارد، اما آنچه بنای امامزاده جعفر را بیش از هر موضوع دیگری خاص و شاخص نشان می‌دهد این است که به‌صورت یک برج آرامگاهی ۸ پهلو است و از این نظر تنها برج آرامگاهی شهر اصفهان است.
نمای بیرونی این بنا دارای تزئینات بسیار زیبای کاشی‌کاری است که از قرن هشتم هجری قمری به‌جامانده و اگرچه پیش‌ازاین دارای گنبدی دو پوش بوده است اما امروز تنها یکی از آن‌ها باقی‌مانده و گنبد بیرونی آن فروریخته است. در فضای خارجی گنبد یک جفت کتیبه وجود دارد که بر روی یکی از آن‌ها آیه‌الکرسی و تاریخ ۷۲۵ هجری قمری با خط ثلث سفید معرق بر زمینه لاجوردی نوشته‌شده و روی دیگری نیز آیات ۱۶۴ تا ۱۶۷ سوره آل‌عمران با خط ساده کوفی بر زمینه فیروزه‌ای نوشته‌شده است.
در بالای در ورودی این امامزاده نیز لوحی نصب‌شده است که بر آن با خط ثلث سفید بر زمینه لاجوردی صلوات بر چهارده معصوم نوشته‌شده است. سنگ‌قبر امامزاده نیز از جنس سنگ و آراسته به نقوش گل‌وبوته است و روی آن نوشته‌شده که صاحب مرقد جعفر بن سید مرتضی، و نسبت او به حسن بن حسن بن محمد بن حسین می‌رسد. این مکان تاریخی با شماره ۱۹۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
امامزاده هارون ولایت مربوط به قرن دهم هجری قمری و یکی از قدیمی‌ترین بناهای مذهبی دوره صفوی است که در محله هارونیه و در میدان امام علی اصفهان قرار دارد. این مقبره متعلق به هارون بن علی، یکی از فرزندان امام هفتم شیعیان است که نَسب این امامزاده به امام حسن می‌رسد، اما برخی دیگر ایشان را از فرزندان امام دهم شیعیان می‌دانند.
بنای امامزاده هارون ولایت که با توجه به کتیبه سر در، در زمان شاه اسماعیل اول صفوی و در سال ۹۱۸ هجری قمری ساخته شد و در دوران جانشینان وی توسعه‌یافته و تکمیل‌شده، شامل یک سردر و گنبد زیبا و دو صحن در شمال و غرب بقعه است. بر سردر این بنا کتیبه‌ای قرار دارد که دارای تزئینات کاشی‌کاری است و بر روی آن سال ساخت بنا یعنی ۹۱۸ هجری قمری با خط ثلث و با کاشی سفید معرق بر زمینه لاجوردی آمده است به دو محوطه مربع شکل در مغرب و شمال باز می‌شود.
نقوش اسلیمی و ختایی پیچ‌درپیچ با رنگ‌هایی شاد و درخشان در کاشی‌کاری‌های بسیار زیبا و خیره‌کننده این بنا جلوه‌گری می‌کنند که البته این تزئینات در داخل صحن‌ها، بقعه، محراب و رواق امامزاده نیز استفاده‌شده است. علاوه بر کاشی‌کاری، آیینه‌کاری، مقرنس‌کاری، گچ‌بری و نقاشی‌های دیواری این بنا نیز زیبا و هنرمندانه اجراشده و در ایوان شرقی بنا یک مجسمه شیر سنگی نیز دیده می‌شود.
سردر شرقی بقعه هارون ولایت روبروی مسجد علی واقع‌شده که تزئینات آن کاشی معرق است و ساختمانی که در مغرب قرار دارد شامل مدرسه کوچکی است که در اطراف آن حجره‌هایی ساخته‌شده و در ایوان جنوبی محرابی دیده می‌شود که با کاشی معرق تزئین شده است. این بقعه از سمت مغرب نیز به محوطه کوچکی باز می‌شود که اطراف آن حجره‌هایی وجود دارد.
کتیبه‌های مختلفی نیز در قسمت‌های بنای هارون ولایت وجود دارند که نشان‌دهنده تعمیرات و تغییراتی است که در دوره‌های مختلف در این بنا انجام‌شده است. این بنا با شماره ۲۲۰ در تاریخ ۲۲ آذر ۱۳۱۳ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.
امامزاده اسماعیل با دو یا سه واسطه به امام حسن مجتبی (ع) می‌رسد که در کنار شعیای نبی، یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل و عهد عتیق به خاک سپرده‌شده است. مسجد شعیا از بناهای باقی‌مانده از قرون اولیه و نخستین مسجد شهر اصفهان است. کتیبه این بنا به تاریخ ۱۱۱۲ هجری قمری در زمان شاه سلطان حسین کتابت شده و نشان می‌دهد که این مسجد وسیع‌ترین مسجد اصفهان بوده و در دوران سلجوقی توسط آلب ارسلان مرمت و مناره‌ها به آن افزوده شده است؛ ضمن اینکه رواق‌ها و صحن‌های مسجد نیز بر اساس کتیبه موجود بر سر در رواق با خط ثلث محمدرضا امامی،در دوران شاه صفی، ششمین پادشاه صفویه ساخته‌شده‌اند.
حرم امامزاده اسماعیل نیز در این مکان واقع‌شده که ساختن آن در دوره صفویه و از زمان شاه‌عباس اول آغاز شد و در زمان شاه صفی به پایان رسید. از این تاریخ به بعد، نام مسجد به امامزاده تغییرپیدا کرد و مردم اصفهان این مسجد را با نام امامزاده اسماعیل می‌شناسند.
بنای مسجد و امامزاده با یک دهلیز به یکدیگر متصل شده است و در ورودی این دهلیز نیز یک درب چوبی و بسیار زیبا آراسته به هنر منبت‌کاری و کنده‌کاری قرار دارد که در زمان حکومت آل مظفر نصب‌شد. بر سر در آن نیز کتیبه‌ای دیده می‌شود که نام شاه سلطان حسین صفوی و تعمیرات و بازسازی بنا در آن نوشته‌شده است. بر روی مقبره نیز ضریحی چوبی قرارگرفته که مربوط به دوره قاجار است و کتیبه‌ای متعلق به سال ۱۱۱۱ هجری قمری نیز اطراف مقبره دیده می‌شود که به‌صورت گچ‌بری شده و به خط زیبای نستعلیق توسط استاد صالح اصفهانی اجراشده است.
سقف بنا نیز با نقاشی‌ها و مقرنس‌کاری‌ها و گچ‌بری‌های ظریفی تزئین‌شده و در داخل بقعه نیز نقاشی‌هایی به‌صورت لایه چینی و قاب‌بندی و نقاشی‌هایی دیواری با موضوع‌هایی مانند کمک امام علی(ع) به نیازمندان و یا تصاویر فرزندان او وجود دارد. در صحن امامزاده نیز دو سنگابه قرار دارد که بر روی آن‌ها صلوات بر چهارده معصوم کنده‌کاری‌شده است.
به گزارش ایسنا، بخش نخست رویداد «رمضان گرد» به همت اداره گردشگری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در روزهای پنجم تا دهم فروردین‌ماه انجام شد و در ادامه، شهروندان و گردشگران می‌توانند از چهاردهم تا هفدهم فروردین‌ماه از ساعت ۱۵:۳۰ تا ۱۹ و از طریق نشانی شهروند تیکت برای ثبت‌نام و بازدید از امامزاده جعفر، امامزاده اسماعیل، امامزاده هارون ولایت و مقبره علامه مجلسی، اقدام کنند.
انتهای پیام