نگاهی به مهمترین آثار امام خمینی (ره).
تألیفات و تألیفات حضرت امام خمینی (ره) علاوه بر انبوه اطلاعات ارائه شده، نثر ادبی، روان و جذاب نویسنده خود را به نمایش می گذارد. برخی از آثار منتشر شده از حضرت امام خمینی (ره) توسط ایشان تألیف و تصحیح شده و برخی نیز توسط شاگردان و علاقه مندان ایشان گردآوری شده است.
برخی از آثاری که در دسترس ماست، مانند چهل حدیث و کشف الاسرار، رواج یافته و بیشتر مردم با آن ها آشنا هستند. اما آثار کمتر شناخته شده ای از او وجود دارد که بیشتر آنها در حوزه های تخصصی علوم حوزوی نوشته شده است.
شرح نماز صبح
«شرح دعای سحر» اولین کتاب تألیف حضرت امام (ره) است که در سال 1347 هجری قمری (1307 هجری قمری) تألیف شده و همانطور که از نامش پیداست به تفسیر و شرح دعای سحر اختصاص دارد.
وی این کتاب را به زبان عربی نوشته و مشتمل بر نظرات استادش مرحوم آیت الله شاه آبادی است. «سید احمد فهری» نیز این کتاب امام (ره) را به فارسی ترجمه کرده و ترجمه او را «نهضت زنان مسلمان» منتشر کرده است.
شرح حدیث جنود عقل و جهل
کتاب ارزشمند شرح حدیث جنود عقل و جهل، اثری مشتمل بر مباحث عرفان نظری، اخلاق، انسان شناسی و تفسیر است که در سال 1323 هجری قمری توسط امام خمینی (ره) به پایان رسیده است. وی در این کتاب از جایگاه رفیع علم و عمل و با تسلط بر علوم عقلی و عملی و نیز جمع آوری توشه کافی از فقه ابتدایی و متوسطه به شرح حدیث نورانی «جنود رحمان و الشیطان» پرداخته است. در تبیین ظرافت های نهفته در آن، او یک رهبر است. از صاحبان آثار عرفانی و اخلاقی و مفسران حدیث دزدی کرده اند. این کتاب بارها تجدید چاپ شده است.
مصباح الهدایه جنب خلافت و الولایه
این کتاب یکی از درخشان ترین آثار عرفان اسلامی در عصر متأخر است که توسط امام خمینی (ره) به زبان عربی تألیف شده است. آغاز این رساله عرفانی در شرح حدیث معروف و معروف منسوب به حضرت ختمی مرتبت (علیه السلام) خطاب به ذات اقدس الهی است که می فرماید: «تو را نشناختم، چنان که حق است». بدان، و ما تو را چنانکه حق عبادت است نپرستیدیم». این رساله با مقدمه ای بسیار مفصل و جامع توسط سید جلال الدین آشتیانی منتشر شده است.
شرح چهل حدیث
کتاب «چهل حدیث» اثر ارزشمند امام (ره) در زمینه مفاهیم اخلاقی و عرفانی است که در سال 1358 هجری قمری (1318 هجری قمری) تألیف شده است. امام (ره) در این کتاب، چنانکه سیره علما در اعصار مختلف بوده و هست، چهل حدیث از احادیث بزرگان دین از کتاب شریف کافی (34 حدیث اول به استثنای 11 حدیث اخلاقی و احادیث اخلاقی) آورده است. 6 حدیث اخیر در مسائل دینی) به نثری شیوا و مؤثر در زبان فارسی بیان شده است.
سر الصلوا
تألیف کتاب «سرالصلوه» با نام کامل «سرالصلوه»; معراج السالقین و سلوی العارفین در 19 خرداد 1318 ه. در این کتاب که به زبان فارسی نوشته شده است، امام خمینی (ره) اسرار معنوی نماز را بیان می کنند. چاپ جدید این کتاب ارزشمند با تقدیم حضرت آیت الله جوادی آملی و وصیت نامه اخلاقی و عرفانی امام (ره) و تصویر کامل نسخه خطی کتاب اصلی به زیبایی مزین شده است.
آداب نماز
نگارش کتاب «اداب الصلوه» حدود 3 سال پس از اتمام کتاب «سرالصلوه» به پایان رسید. در این کتاب که مشتمل بر یک مقدمه و 3 مقاله است، امام خمینی (ره) اخلاق قلبی و اسرار معنوی نماز را بیان می کند. وی در مقدمه کتاب با اشاره به کتاب قبلی خود سرالصلوه می نویسد: «چند روز پیش رساله ای تهیه کردم که تا آنجا که ممکن بود اسرار سلوی را در آن آوردم و چون مطابق با شریعت نیست. عامه پسند او را شتر دانستم.» این اعتلای معنوی را از شعائر دل ثبت می کنم.
کشف اسرار
کتاب کشف الاسرار اثری سیاسی، مذهبی و اجتماعی است که امام خمینی (ره) در سال 1323 هجری شمسی در پاسخ به کتاب «اسرار هزار سال» نوشته «علی اکبر حکمی زاده» نوشته است. امام رضی الله عنه در این کتاب با استناد به حقایق تاریخی اصالت تشیع و نقش سازنده روحانیت را در بقای اسلام به اثبات رسانده و ضمن ارائه و نقد آرای فیلسوفان یونان باستان، برخی فیلسوفان اسلامی و فیلسوفان مدرن غربی. شایان ذکر است که وی در این کتاب به طرح مسائل مربوط به حکومت اسلامی و ولایت فقیه در عصر غیبت پرداخته و به تفصیل سیاست های ضد ملی و ضد دینی رضاخان و دیگر همفکرانش را ارائه کرده است. سایر کشورهای اسلامی
انوار الهدایه فی تعالیقه علی الکفایه
این کتاب ارزشمند، حوزه گسترده ای از «کفایه الاصول» اثر ارزشمند «آخوند خراسانی» است که توسط امام خمینی (ره) تألیف شده است. کتاب «انوار الهدایه» به عنوان اثری بزرگ در علم اصول، در 2 جلد و همراه با شرح حال مختصر مردان ذکر شده در آن، شرح اصطلاحات و فهرست های مختلف، با روش تحقیقی و علمی. در سال 1372 ه.ش. توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) نوشته شده است. این کتاب به زبان عربی نوشته شده و در سال 1328 هجری قمری تکمیل شده است.
روشهای دسترسی به دانش پایه
کتاب «مناهج الوصول» مانند «انوار الهدایه» اثری از امام (ره) در موضوعات مختلف علم اصول است. وی در این کتاب موضوعات خود را در یک مقدمه و 14 بخش ارائه کرده است که بخش آخر آن به شرح و توضیح مطلق و مقید اختصاص دارد. این کتاب تحقیقی و اجتهادی به زبان عربی است که ظاهراً بعد از سال 1330 هجری قمری نوشته شده است.
مناهج الصسب اولین بار در سال 1372 هجری شمسی در 2 جلد و با مقدمه ای از مرحوم آیت اعظمی فاضل لنکرانی منتشر شد.
المقاسب المهرمه
حضرت امام خمینی (ره) در طی دروس مختلف فقه و اصول، بسیاری از مباحث فقه و اصول را به جمع طلاب و فضلا تدریس می کرد و طبق برنامه منظم خود، بلافاصله پس از تدریس، مطالب هر درس را یادداشت می کرد. کتاب «مکاسب المهرمه» یکی از این موضوعات است که ابتدا با توضیحات مرحوم آیات مجتبی تهرانی منتشر شد و بعد از پرداختن به نسخه خطی با حواشی و توضیحات مفصل و فهرست آیات و روایات به آن پرداخت. در 2 مجلد با چاپ ریز منتشر شد.
تحریر الوسیله
تحریر الوسیله کتابی است حقوقی، فتوایی و عملی تالیف امام خمینی (ره) در زمینه کتاب وسیله النجات مرحوم آیات ع… حاج ابوالحسن اصفهانی و به زبان عربی. جلد اول این کتاب ارزشمند در دوران تبعید 13 ماهه امام (ره) به ترکیه و جلد دوم آن در نجف اشرف و هر دو جلد کتاب در 1309 صفحه در این شهر به چاپ رسیده است. و سپس بارها در ایران، لبنان و عراق تجدید چاپ شده است.
یکی از وجوه تمایز این اثر ارزشمند عبارت «مسائل داستانی» در انتهای جلد دوم است. در پایان این اثر، حضرت امام خمینی (ره) احکام جدیدی از جمله بیمه، بانک، کالبد شکافی، تغییر جنسیت و … را بیان کردند که در نوع خود بی نظیر و نشان از پویایی شیعه است. فقه .
حکومت اسلامی یا ولایت فقیه
کتاب «ولایت فقیه» مجموعه 13 جلسه تدریس حضرت امام (ره)، از 1 تا 20 بهمن 1348 هجری قمری، در نجف اشرف است. ایشان در این سخنرانی ها مبانی حکومت اسلامی را بر اساس کتاب و سنت ارائه کردند. این کتاب که قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بارها به زبان عربی و فارسی تجدید چاپ شد، حاوی نظرات اجتهادی امام خمینی (ره) در مورد حکومت اسلامی، جدایی ناپذیری دین از سیاست و ولایت فقیه در عصر است. از غیبت
چاپ اول این کتاب در سال 1348 منتشر شد و در سال 1372 هجری شمسی کتاب ولایت فقها همراه با مقدمه و فهرست رهنمودها منتشر شد.
دیوان آیات امام (ره)
دیوان اشعار امام خمینی (ره) مشتمل بر مجموعه غزلیات، رباعیات، قصیده ها، مرثیه ها و دوبیتی های عرفانی از اشعار قدیم و متأخر امام خمینی (ره) است که توسط خانم فاطمه طباطبایی، همسر آن مرحوم ساخته شده است. حجت الاسلام والمسلمین سید احمد خمینی گردآوری و منتشر شد.
انتهای پیام